H κατάσταση θρέψης του ογκολογικού ασθενούς αποτελεί πολύ σημαντική παράμετρο, που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την αντιμετώπιση του ασθενούς, ανεξάρτητα από το σημείο και το στάδιο της νόσου. Μπορεί να επηρεαστεί δυσμενώς από μια ποικιλία παραγόντων, επιβαρύνοντας τελικά την πορεία του ασθενούς, την ανταπόκρισή του στη θεραπεία, καθώς και την ποιότητα ζωής του.
“ Ο όρος «κατάσταση θρέψης» αναφέρεται στο βαθμό που ένα άτομο καλύπτει τις ανάγκες του σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά”
Με ποιους τρόπους επηρεάζεται η κατάσταση θρέψης;
Ο ογκολογικός ασθενής διατρέχει υψηλό κίνδυνο εμφάνισης κακής θρέψης, που σχετίζεται με την ηλικία του, το σημείο και το στάδιο της νόσου. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα 8 στους 10 ασθενείς θα παρουσιάσουν υποβάθμιση της κατάστασης θρέψης και αυτό οφείλεται σε παράγοντες που σχετίζονται με:
- την ίδια τη νόσο,
- με την ογκολογική θεραπεία (μεταβολές στη γεύση, διάρροια, δυσκοιλιότητα, ξηροστομία, ναυτία, έμετοι, κ.ά. λόγω χειρουργείου, χημειοθεραπείας ή ακτινοθεραπείας),
- με την ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.
Πότε και γιατί πρέπει να αξιολογείται η κατάσταση θρέψης;
Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα πάνω από το 50% των ογκολογικών ασθενών εμφανίζουν κακή θρέψη ήδη κατά τη διάγνωση της νόσου, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία, την ποιότητα ζωής, καθώς και την πορεία της νόσου. Μάλιστα σε ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών η κακή θρέψη «κρύβεται» εξαιτίας του αυξημένου σωματικού βάρους και της παχυσαρκίας.
Ιδανικά, η κατάσταση θρέψης των ογκολογικών ασθενών θα πρέπει να αξιολογείται κατά τη διάγνωση της νόσου και ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Παρόλα αυτά, δυστυχώς, πολλές φορές οι ασθενείς παραπέμπονται για διατροφική αξιολόγηση όταν η θρέψη έχει υποβαθμιστεί σημαντικά και σε μη αναστρέψιμο στάδιο.
Πώς μπορεί να βοηθήσει ο διαιτολόγος ;
Ο διαιτολόγος είναι ο επιστήμονας υγείας, ο οποίος μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αξιολόγηση της κατάστασης θρέψης, ώστε να εντοπίσει τα άτομα εκείνα που έχουν αυξημένο κίνδυνο ή ήδη εγκατεστημένη κακή θρέψη και να παρέμβει εξατομικευμένα με στόχο τη μείωση του κινδύνου εμφάνισής της ή τη βελτίωση της.
Είναι επομένως απαραίτητη η αξιολόγηση της θρέψης του ογκολογικού ασθενούς;
Η απάντηση είναι ναι. Είναι σημαντικό, να πραγματοποιηθεί έγκαιρη αξιολόγησή της από έμπειρο διαιτολόγο, ώστε να υπάρξει η απαραίτητη φροντίδα αν χρειάζεται. Κύριο στόχο αποτελεί πάντα η διατήρηση μιας όσο το δυνατόν καλύτερης κατάστασης θρέψης, που με τη σειρά της συνεισφέρει σε καλύτερη έκβαση της νόσου και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Βιβλιογραφία
Arends, J., et al., ESPEN expert group recommendations for action against-cancer related malnutrition. Clin Nutr. 2017 Oct: 36(5):1187-1196
Gioulbasanis I, et al., Nutritional assessment in overweight and obese patients with metastatic cancer: does it make sense? Ann Oncol 26, 217–221, 2015.
Trujillo EB, et al., Closing the Gap in Nutrition Care at Outpatient Cancer Centers: Ongoing Initiatives of the Oncology Nutrition Dietetic Practice Group. J Acad Nutr Diet. 2018 Apr;118(4):749-760